Objawy lęku są wielorakie, jednak można je poklasyfikować na następujące grupy: objawy wegetatywno – somatyczne, psychiczne, behawioralne i inne. Charakteryzują się:
WEGETATYWNO – SOMATYCZNE: - rozszerzeniem źrenic, - zmniejszeniem wydzielania śliny, - bólem i zawrotami głowy, - przyspieszonym i nieregularnym rytmem serca, - podwyższeniem lub nagłym spadkiem ciśnienia krwi, - zmianami biochemicznymi we krwi, np. hyperglikemią, podwyższonym poziomem noradrenaliny i kortyzolu, - przyspieszeniem krzepnięcia krwi, - zaczerwienieniem lub zblednięciem skóry, - krótkim, przyspieszonym oddechem, - bólem w klatce piersiowej, - brakiem łaknienia, - podwyższonym poziomem cholesterolu, kwasów tłuszczowych, - bólem brzucha, - wymiotami, - biegunką, częstym oddawaniem moczu, - nagłą zmianą temperatury ciała, - nadmiernym poceniem się, - piloerekcją (jeżenie się włosów), - wysypką w postaci krost i plam, - zwiększeniem napięcia mięśniowego lub porażeniem poszczególnych grup mięśni; PSYCHICZNE: - przerażeniem, zaniepokojeniem, paniką, - napięciami psychicznymi: uczucie stałego znurzenia, zmęczenia, nadmierna pobudliwość nerwowa, obniżenie nastroju, szybkie wyczerpywanie się, nadwrażliwość na bodźce zewnętrzne, nadmierna czujność, - uczuciem zagrożenia, oczekiwaniem na przykre wydarzenia, stałym nastawieniem na możliwość porażki czy niepowodzenia, - obniżoną samooceną, poczuciem mniejszej wartości, odmienności, odrzucenia, - nieśmiałością, zaniepokojeniem w różnych sytuacjach społecznych, uczuciem skrępowania, - zaburzeniem kontaktów interpersonalnych, trudnościami adaptacyjnymi, - nadmierną zależnością od innych, - tzw. zachowaniem ingracjacyjnym (zachowanie, którego celem jest pozyskanie sobie przyjaźni i przychylności otoczenia po to, by uniknąć zagrożenia), - przeczuleniem na punkcie opinii innych, wycofaniem się z kontaktów z otoczeniem, niepewność siebie i własnych opinii, - małą dynamiką życiową, wycofaniem się z różnych form aktywności, - niechęcią do ryzyka i brania odpowiedzialności lub podejmowaniem nadmiernego ryzyka, - nadmiernym obarczaniem się winą za wszystkie niepomyślne wydarzenia życiowe, - zmniejszeniem wrażliwości sensorycznej, zaburzeniami poznawczymi, koncentracji uwagi i myślenia, - lękami nocnymi, koszmarami lub przerażającymi wyobrażeniami, - ucieczką w chorobę; BEHAWIORALNE: - niepokojem manipulacyjnym i lokomocyjnym, - podnieceniem ruchowym, częstymi zmianami pozycji, - wykonywaniem czynności bezcelowych, np. potrzeba chodzenia, - tikami (np. mruganie, grymasy), - nagłą i niespodziewaną reakcją psychomotoryczną, przybierającą postać ucieczki, wybuchu gniewu, agresji, - czasem zahamowaniem ruchowym, aż do osłupienia; INNE: - bezsennością, - zaburzeniami mowy: jąkanie, „przejęzyczanie się”, afonia, mutyzm selektywny, - sposobem mówienia: mowa szybsza, głośniejsza, zmiana wysokości tonu, nienaturalna barwa głosu, głos zachrypnięty, szorstki;
Jak widać objawy te są różnorodne. Lęk uwidacznia się pod różną postacią, ze zróżnicowanym nasileniem, co może sprawiać duże problemy z jego rozpoznaniem u osób go przeżywających. Do najbardziej charakterystycznych jego symptomów należą: przyspieszone tętno, zwiększenie napięcia mięśniowego, potrzeba oddania moczu, niepokój, uczucie zagrożenia i chęć ucieczki.
Celowe wydaje się także opisanie roli lęku, jaką pełni on w życiu człowieka oraz jego skutków. W jaki sposób wpływa na funkcjonowanie jednostki? Bassam Aouil
|